Waar ben je naar op zoek?

Voortgang integrale aanpak landelijk gebied

Sector Nieuws Sector Nieuws29-11-2022

In een brief aan de Tweede Kamer op 25 november 2022 informeert minister Van der Wal de kamer over de voortgant van de integrale aanpak landelijk gebied. In deze brief benoemt de minister de maatregelen voor natuurherstel en het creëren van stikstofruimte (voor de korte en lange termijn) en gaat zij in op de maatregelen voor het versterken en vereenvoudigen  van toestemmingverlening.

Minder stikstofuitstoot is nodig om stikstofruimte te verkrijgen voor het legaliseren van de PAS-melders, energietransitie, verbeteren van de infrastructuur, bouwen van nieuwe woningen en het versterken van de dijken. Transitie van het landelijk gebied moet ertoe leiden dat de natuur, water-, bodem- en milieu- en klimaatkwaliteit verbetert. Met behoud van een sterke agrarische sector in balans met de natuur.

Landelijk gebied

Natuurherstel en ruimte maken

De maatregelen van het kabinet zijn – in lijn met het advies van Remkes – gericht op een directe forse reductie van stikstofuitstoot (korte termijn) én een blijvend dalende lijn (lange termijn). Zodat de natuur herstelt en meer ruimte ontstaat voor PAS-melders en vervolgens voor nieuwe maatschappelijke en economische ontwikkelingen.

Korte termijn

In afstemming met de provincies vraagt het kabinet aan piekbelasters (agrarisch en industrie) om binnen 1 jaar een toekomstkeuze voor hun bedrijf te maken. Agrarische bedrijven hebben de opties om te verduurzamen, innoveren, omschakelen, extensiveren, verplaatsen of stoppen. Doel is om de uitstoot te reduceren naar nagenoeg nul. Er komt in januari 2023 geen lijst van bedrijven maar criteria om te beoordelen (in mol/ha/jr). De hoogste belasters (2000 tot 3000 bedrijven) krijgen de meeste urgentie en een exclusieve opkoopregeling.

Opkoopregelingen

  • Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV+): Deze regeling is exclusief voor 2000 tot 3000 piekbelasters om vrijwillig te stoppen tegen een ruime vergoeding, met een deadline voor de te maken keuze. Het aangaan van deze gesprekken kan gebruikt worden als start voor onteigening.
  • Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV): Deze regeling wordt na goedkeuring van de Europese commissie parallel opengesteld en is gericht op een grote groep ondernemers. Over de vergoeding hiervan is nog niks genoemd.


Er komt een registratiesysteem met stevige regie voor verkregen stikstofruimte. Eind 2023 beoordeelt het kabinet of deze opkoopregelingen voldoende hebben opgeleverd om PAS-melders te legaliseren en om projecten van groot belang te kunnen toestaan. Als dit niet genoeg is, zet het kabinet een verplichtend instrumentarium in.

Om innoveren, verandering van bedrijfsvoering en verplaatsen maximaal tot een reëel perspectief voor emissiereductie te maken, treedt de minister van LNV met wetenschap, provincies en gemeenten in overleg met agrarische partijen om te onderzoeken wat mogelijk is.

Planning opkoopregelingen

Lange termijn

Voor de (middel)lange termijn zet het kabinet op een aantal zaken in. In de eerste plaats op het versterken van de bronmaatregelen (innovaties). Hiervoor komt circa 1 miljard beschikbaar. Daarnaast beoogt het kabinet met sterker beprijzen en normeren de verduurzaming van de bedrijfsvoering te stimuleren in alle sectoren. Dit moet leiden tot realisatie van de doelstellingen in alle sectoren. Hierbij valt te denken aan individuele meetsystemen zoals de stoffenbalans en realtime meten.

Per sector bereidt het kabinet aanvullende maatregelen voor die kunnen leiden tot additioneel effect. Voor de landbouw gaat dit om: norm grondgebondenheid in de melkveehouderij en afbouw van de derogatiebeschikking. Daarnaast werkt het kabinet ook aan het voorkeursrecht op grond met een agrarische functie.

Versterken en vereenvoudigen toestemmingverlening

Het kabinet wil regels voor toestemmingsverlening aanpassen om deze juridisch houdbaar te krijgen en depositiestijging te voorkomen.

  • Intern salderen: Dit krijgt een vergunningplicht voor alle sectoren met als streven om het wetsvoorstel per 1 januari 2024 in te laten gaan. Intern gesaldeerde ruimte kan niet zonder meer opnieuw gebruikt worden.
  • Extern salderen: Om te voorkomen dat partijen vanuit verschillende opgaven en belangen met elkaar concurreren houdt de overheid de regie in het landelijk gebied. De overheid heeft het eerste recht op koop en het afroompercentage wordt verhoogd naar 40%. Daarbij zijn er uitzondering voor bijzondere projecten rondom verduurzaming, klimaatdoelen, defensie, etc.
  • Latente ruimte: De ongebruikte stikstofruimte in een natuurvergunning (zogenaamde latente ruimte) vormt een risico, omdat deze in gebruik genomen kan worden en dus tot meer stikstofuitstoot leidt. Dit risico moet worden voorkomen door actualisering van de natuurvergunning (voorkomen ingebruikname latente ruimte bij nieuwe vergunningsaanvraag en een realisatietermijn van 3 jaar) en beperken van ingebruikname latente ruimte voor nieuwe ontwikkelingen.

Emissiearme stalsystemen

De recente uitspraak van de Raad van State over drie emissiearme stalsystemen hebben gevolgen voor alle typen emissiearme stalsytemen uit de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav). Voor al deze systemen bestaat onzekerheid over de hoogte van de werkelijke ammoniakemissie. Alleen op basis van de Rav-factoren verleent de overheid geen vergunning. Voor reeds verleende vergunningen heeft dit in principe geen gevolgen. Voor ondernemers die van plan zijn om een nieuwe emissiearme stal te bouwen, betekent dit dat zij een natuurvergunning moeten aanvragen én een passende beoordeling moeten uitvoeren. Hiervoor komt medio 2023 een handreiking. 

Om innovatie op de middellange en lange termijn te faciliteren en met zekerheid vergund te krijgen, zet het kabinet in op twee aanvullende sporen: het verbeteren van de toepassing van innovaties in de praktijk en de inzet op realtime meten in de praktijk.

Beweiden en bemesten

Voor het beweiden en bemesten is geen natuurvergunning nodig, als de veehouder kan aantonen dat de gronden waarop de koeien worden beweid altijd zijn bemest. Vaak kunnen ze hiervoor terugvallen op het bestemmingsplan.

Heeft u vragen over de stikstofmaatregelen?

Wilt u meer weten over de maatregelen of de gevolgen voor uw bedrijf? Neem dan contact op met de specialisten van FarmConsult via 0573 – 28 89 89 of mail farmconsult@forfarmers.eu