Noord-Deurningen energieneutraal maken, daar begon het allemaal mee. Wat startte met een gewonnen prijsvraag, mondde uit in Coöperatie IJskoud; een boereninitiatief voor circulaire biogasproductie. Initiatiefnemer en melkveehouder Martin Veldscholten vertelt hoe de boeren het voor mekaar kregen, welke resultaten ze ermee boeken en hoe FarmConsult hen hielp bij de opzet.
Stichting Energieneutraal Noord-Deurningen won in 2010 een prijsvraag met hun plan om van Noord-Deurningen het duurzaamste dorp van Overijssel te maken. Melkveehouder Martin Veldscholten zat in het bestuur van die stichting. De hoofdprijs was een werkbudget waarmee ze een onderzoek lieten uitvoeren naar de beste opties voor hernieuwbare energie. Eén van de opties was biogas en dat sprak Martin als veehouder en ondernemer wel aan. “Gas winnen uit koeienmest bood kansen voor verduurzaming én een extra inkomstenbron voor melkveehouderijen. Maar er was nog veel onwetendheid over vergisting en een flinke dosis pionierwerk te doen.”
Met het plan onder de arm ging Martin de boer op. Dat leverde een club van zes melkveehouders op, die het avontuur aan wilden gaan. Gezamenlijk hebben ze een subsidie voor de investeringen aangevraagd bij de provincie Overijssel én gekregen. Tijdig de vergunningen regelen was de volgende uitdaging. Daarvoor namen ze bedrijfsontwikkelingsspecialist Han Gelevert van FarmConsult in de arm. “Han heeft ons daar geweldig mee geholpen”, vertelt Martin. “De gemeente had nog geen ervaring met vergisting. Han is vervolgens met de ambtenaren, wethouder en provincie gaan praten en heeft een avond voor de buurt georganiseerd om het plan uit de doeken te doen.” Han heeft duidelijk uitgelegd wat de voor- en nadelen van vergisting zijn, de impact op het landschap, op het vrachtverkeer, op geur en natuurlijk de milieuwinst. Met open en eerlijke communicatie zijn alle vragen beantwoord en onduidelijkheden en angst voor het onbekende weggenomen. “In de uiteindelijke vergunningsprocedure kwam er geen enkel bezwaar. Die communicatie vooraf met omwonenden en betrokken overheidsinstanties is in dit soort trajecten erg belangrijk”, is Martin van mening.
De eerste vergister kwam bij Martin op het erf en sinds 2019 draaien ze bij alle zes melkveebedrijven volcontinu. Een mestschuif schuift de verse koeienmest elk half uur in de vergister. Daar wordt de mest tot 38 graden verwarmd met een hoog rendement houtsnipperkachel. Het gas dat ontstaat wordt bovenin afgezogen en getransporteerd naar twee lokale afnemers: een kweker en een producent van additieven. “Biogas kun je slechts beperkt opslaan en moet dus direct gebruikt worden”, legt Martin uit. De netbeheerder regelde de vergunningen voor de gasleidingen en een lokale aannemer heeft deze aangelegd. “Afgelopen winter heeft de kweker op drie dagen na géén aardgas meer hoeven gebruiken, een fantastisch resultaat. Hij heeft nu geïnvesteerd in een grote boiler om de warmte op te kunnen slaan. Dat is de volgende stap in efficiënt gebruik van het biogas.”
Naast de verkoop van het biogas is er echter nog meer voordeel van de vergister. Martin ziet het zonnig in: “Ik denk dat straks de bijvangst nog veel meer oplevert dan de verkoop van het gas”, durft hij te stellen. Zo blijft na vergisting digestaat achter in de vergister, een ideale meststof. “We bemesten onze gewassen nu voor het derde jaar op rij met het digestaat. Deze meststof is kwalitatief beter dan drijfmest. Digestaat is dunner en kun je mooier uitrijden en injecteren in de grond. De stikstofbenutting ligt veel hoger dan bij drijfmest. Gevolg is dat we nauwelijks kunstmest nodig hebben. De gewasopbrengst en de kwaliteit van het ruwvoer is zelfs toegenomen. De loonwerker heeft berekend dat mijn gewasopbrengst 20% hoger ligt dan bij andere boeren en dat de eiwitkwaliteit ver boven gemiddeld zit. Directe winst voor het rantsoen voor mijn koeien. En doordat de verse mest direct in de vergister gaat, is onze ammoniak- en methaanemissie in de stal enorm afgenomen. Ook milieuwinst dus. Ik produceer nu volledig CO2-neutraal”, zegt de ondernemer trots.
Op de vraag wat andere boeren van deze case kunnen leren is Martin helder: “We weten nu precies hoe je het moet aanpakken. Hoe je de stal moet bouwen, hoe de mestput moet zijn, welke vergisters het beste zijn, wie je erbij moet betrekken en wat je absoluut in eigen hand moet houden. We hebben de sleutel tot succes in handen. Dus als iemand hiermee aan de slag wilt, kunnen ze altijd contact opnemen.” Ook Han Gelevert geeft aan dat FarmConsult inmiddels veel expertise in mestvergisting heeft opgebouwd: “Door de jaren heen is de wetgeving flink veranderd en hebben we deze ontwikkelingen op de voet gevolgd. We hebben alle expertise in huis om veehouders hierin te begeleiden.”
Heeft u ook plannen voor mestvergisting op uw bedrijf? Trap niet in de valkuilen, neem de ervaringen van anderen mee en laat u vooraf goed adviseren over de opties. FarmConsult heeft hiervoor de disciplines in huis en neemt u mee naar voorbeeldbedrijven waar vergisting inmiddels succesvol draait. Neem gerust contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel met 0573 - 28 89 89. Kijk ook eens op de website van Coöperatie IJskoud voor meer info over dit boeiende project.
Zo bouwt De Groot emissiearme melkveestal passend binnen transitiebeleid Noord-Brabant.
Kringlooplandbouw in praktijk: 'Kunstmestvrije Achterhoek' is benoemd tot Regio Deal Koploperproject.
Neem nu contact op
Aanmelden
Ga naar ForFarmers